9.1 Wat is vervorming op 'n sweislas? 9.2 Beskryf die uitwerking van koudbewerking op staal - NSC Mechanical Technology Welding and Metalwork - Question 9 - 2019 - Paper 1

Die uitwerking van koudbewerking op staal sluit die volgende in:

• Die kristalkorrels: Hulle verleng toeneem in die rigting van die vervorming, wat die staal se sterkte verhoog.
• Materiaal se hardheid: Dit kan verhoog wanneer die struktuur van die staal onskeibaar geword het.
• Smeebareheid: Die smeebareheid van staal word verminderd as gevolg van die verhoogde hardheid.
• Herkristallisasie: Staal kan weer herkristalliseer deur die toevoeging van hitte, wat 'n belangrike faktor is in die herstel van die staal.

Twee faktore wat vervorming en spanning in 'n sweislas beïnvloed, sluit in:

1. Verwarmingstempo: Wanneer die uitsetting wat plaasvind as gevolg van verhitting waarskynlik word en sal vervorming plaasvind.

2. Inkrimping/sametraging: Tydens afkoeling weerstaan word, wat dan kan lei tot hoër spanning in die sweislas.

Die drie aspekte wat die tempo van afkoeling gedurende die sweisproses bepaal, is:

1. Grootte van die werkstuk: Groter werkstukke koeler stadiger af.
2. Sweisbedekte: Die tipe sweisbedekte kan die afkoeling beïnvloed.
3. Temperatuur geleidingsvermoë: Die materiaal se geleidingsvermoë speel 'n rol in hoe vinnig die hitte afgevoer word.

Figuur 9.5 toon 'n yster-koolstof-ewewigdiagram.

• A: Ferriet
• B: Zementiet
• C: Austeniet
• D: Perliet
• E: Martensiet